W filmach często widać sytuację, w której osoba zatrzymana przez Policję mówi lub wręcz upomina się „mam prawo do jednego telefonu!”. Czy tak faktycznie jest? Czy sceny jakie widzimy w filmach odzwierciedlają rzeczywistość?
Kontakt z adwokatem lub radcą prawnym
Art. 245 § 1 kodeksu postępowania karego
„Zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośrednią z nimi rozmowę; w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny.”.
Nie każdy o tym wiem, ale radca prawny również może być pełnomocnikiem oraz obrońcą w sprawie karnej.
Pamiętaj również, że do momentu, kiedy nie staniesz się podejrzanym – czyli nie zostaną przedstawione Ci zarzuty lub nie zostaniesz przesłuchany w charakterze podejrzanego, radca prawny lub adwokat reprezentuje Cię jako pełnomocnik, a nie jako obrońca, dlatego przed otrzymaniem statusu podejrzanego udzielasz pełnomocnictwa, a nie upoważnienia do obrony.
Jak powinien wyglądać kontakt z radcą prawnym lub adwokatem?
Zatrzymujący powinien niezwłocznie umożliwić zatrzymanemu kontakt z pełnomocnikiem, a nie po przeprowadzenie wszystkich czynności. Niezwłocznie należy rozumieć, bez zbędnej zwłoki, a nie natychmiast.
Zatrzymanemu należy umożliwić bezpośredni kontakt z pełnomocnikiem, a nie w formie pośrednictwa.Warto pamiętać chociażby dane swojego pełnomocnika czy dane kancelarii, aby możliwy był kontakt – zatrzymujący nie ma obowiązku szukać pełnomocnika w Internecie. Jeśli natomiast posiadasz jakiekolwiek dane, ale na przykład nie pamiętasz numeru telefonu, zatrzymujący powinien taki numer sprawdzić w Internecie (rejestrradcow.pl oraz rejestradwokatow.pl).
Pamiętaj również, że jeśli masz numer pełnomocnika zapisany w telefonie, zatrzymujący powinien umożliwić Ci sprawdzenie kontaktu do pełnomocnika – pod jego nadzorem, przy czym pamiętaj, że masz prawo chronić swój kod pin lub jakąkolwiek inną formę zabezpieczenia telefonu – mimo zatrzymania obowiązuje ochrona korespondencji.
Jeśli nie znasz i nie masz przy sobie żadnych danych do pełnomocnika możesz poprosić osobę najbliższą o zawiadomienie czy wyznaczenie pełnomocnika, która udzieli pełnomocnictwa radcy prawnemu lub adwokatowi, które następnie będziesz mógł potwierdzić.
Zawiadomienie osoby najbliższej lub innej wskazanej przez zatrzymanego
Art. 245 § 3 Kodeksu postępowania karnego
„Przepisy art. 261 stosuje się odpowiednio, z tym że zawiadomienie następuje na żądanie zatrzymanego.”
Art. 261 Kodeksu postepowania karnego
„§ 1. O zastosowaniu tymczasowego aresztowania sąd jest obowiązany bezzwłocznie zawiadomić osobę najbliższą dla oskarżonego; może to być osoba wskazana przez oskarżonego.
§ 2. Na wniosek oskarżonego można również zawiadomić inną osobę zamiast lub obok osoby wskazanej w § 1.
§ 2a. O zastosowaniu tymczasowego aresztowania sąd zawiadamia organ prowadzący przeciwko oskarżonemu postępowanie w innej sprawie, o ile powziął informację o tym postępowaniu. Sąd poucza oskarżonego o treści art. 75 § 1.
§ 3. O zastosowaniu tymczasowego aresztowania sąd jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić pracodawcę, szkołę lub uczelnię, w stosunku do żołnierza – jego dowódcę, a w przypadku, gdy oskarżonym jest przedsiębiorca lub niebędący pracownikiem członek organu zarządzającego przedsiębiorcy, na jego wniosek – zarządzającego przedsiębiorstwem.”
Zatrzymany może żądać, aby została powiadomiona osoba najbliższa i/lub każda inna przez niego wskazana osoba.
Ponadto zatrzymany ma prawo żądać, aby został o fakcie zatrzymania poinformowany pracodawca, szkoła lub uczelnia, dowódca lub zarządzający przedsiębiorstwem.
Zawiadomienie tych osób powinno nastąpić, ale jedynie na żądanie zatrzymanego, dlatego warto o tym pamiętać. Zatrzymany nie musi wybierać osoby spośród powyżej wskazanych, na jego żądanie każda z tych osób powinna zostać poinformowana.
ZATRZYMANIE OBYWATELA PAŃSTWA OBCEGO
W przypadku zatrzymania obywatela państwa obcego, na jego prośbę, niezależnie od kontaktu z radcą prawnym lub adwokatem, należy umożliwić mu nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym.
Jeśli zatrzymana osoba, nie posiada żadnego obywatelstwa, należy na jej prośbę umożliwić kontakt z przedstawicielem państwa, w którym ma ona stałe miejsce pobytu.
Jeśli osoba zatrzymana posiada więcej niż jedno obywatelstwo, może wybrać jakiego państwa organy powiadomić o fakcie pozbawienia wolności (zatrzymania). W przypadku obywatela państwa obcego, który posiada zarówno obywatelstwo polskie, przyjmuję się, że osoba taka posiada wyłącznie obywatelstwo polskie.
Pamiętaj!
Na jednym telefonie się nie kończy, kontakt powinien faktycznie nastąpić. Zatrzymujący nie może tłumaczyć się faktem, że nikt nie odbierał telefonu lub na przykład, że zatrzymany nie miał telefonu do pełnomocnika.
Kontakt nie wygląda również tak jak w sposób często przedstawiany w filmach – nie ma budki telefonicznej, gdzie sam wybierasz numer i dzwonisz bez wiedzy zatrzymującego, dlatego najczęściej to zatrzymujący dzwoni, i udostępnia telefon zatrzymanemu, bądź sam powiadamia inne wskazane osoby (poza pełnomocnikiem) o fakcie zatrzymania, nie ma jednak upoważnienia, aby mówić o szczegółach zatrzymania.
Bardzo ciekawy blog, rzeczowy i wyważony. Od dzisiaj zaglądam regularnie i subsbskrybuję kanał. Pozdrowienia 🙂