1. Umowa z mechanikiem
Najczęściej zawieraną umową między warsztatem samochodowym, a klientem jest umowa o dzieło. Dla swojej skuteczności nie wymaga ona formy pisemnej, dlatego też w praktyce najczęściej dochodzi do zawarcia takiej umowy w formie ustnej. Przez umowę o dzieło strony zobowiązują się do wykonania wzajemnych obowiązków – warsztat, jako wykonawca do wykonania dzieła, czyli naprawy samochodu, a klient jako zamawiający do zapłaty określonego wynagrodzenia.
Może się jednak zdarzyć, że klient nie chce lub nie może zapłacić w momencie odebrania pojazdu, bo na przykład uznał, że usługa nie została prawidłowo wykonana, że ma wady, bądź zostały wykonane prace nie objęte ustaleniami. Czy w takiej sytuacji mechanik może odmówić wydania pojazdu klientowi?
2. Prawo zatrzymania
Przepisy kodeksu cywilnego przewidują tzw. prawo zatrzymania, które umożliwia zatrzymanie rzeczy, na którą zostały poczynione nakłady do momentu zaspokojenia wierzytelności.
Art. 461 § 1 Kodeksu cywilnego
„Zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).“
Jednak nie wszystko wydaję się takie oczywiste jak wygląda. Przytoczony przepis nie ma zastosowania w opisywanym przypadku, albowiem tyczy się “poniesionych nakładów“. Wykonane prace naprawcze pojazdu nie są nakładem, a świadczeniem, dlatego też mechanik nie może skutecznie się na niego powoływać.
“Poniesienie nakładów” oznacza dobrowolne użycie własnych dóbr majątkowych na rzecz innej osoby niezależnie od woli tej osoby, czyli nawet jeśli nie wyraziła zgody na dokonanie takich nakładów. Natomiast świadczeniem jest zachowanie się dłużnika, którego celem jest wypełnienie ciążącego na nim obowiązku wynikającego ze stosunku prawnego (umowy).
I niech Cię nie zwiedzie słowo “dłużnik”, bo to nie tylko zapłata należności. W umowie między warsztatem, a właścicielem pojazdu mamy do czynienia ze świadczeniem wzajemny – jedna strona umowy płaci, a druga wykonuje usługę naprawy, dlatego strony będą wzajemnie wobec siebie dłużnikami i wierzycielami.
Poniższe orzeczenie Sądu Apelacyjnego potwierdza wskazane stanowisko.
„Treść prawa zatrzymania regulowanego art. 461 § 1 KC nie może stanowić podstawy do zatrzymania przez pozwanego całego pojazdu z powodu nieuregulowania należności za naprawę silnika, gdyż wynagrodzenie za naprawę samochodu nie jest nakładem na rzecz w rozumieniu tego przepisu. Tym samym pozwany realizujący naprawę nie może bronić się w postępowaniu o zapłatę zarzutem legalności swojego działania, co za tym idzie co do zasady ustalenie odpowiedzialności deliktowej pozwanego było możliwe.“
Pojawia się też pytanie, co z zakupionymi przez warsztat częściami do naprawy pojazdu? W momencie połączenia części użytych przez mechanika z samochodem, stają się one częścią składową samochodu (art. 47 k.c., czyli nie może być rozłączona bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości) i nie mogą podlegać oddzielnej wycenie, ale stanowią postawę do wyceny dzieła (całościowego wykonania usługi). Ponadto w momencie ich zamontowania w pojeździe przestają być własnością warsztatu samochodowego, a stają się własnością klienta – właściciela pojazdu. Warsztat może więc domagać się jedynie zapłaty ceny.
3. A więc…?
Reasumując, mechanik nie może odmówić wydania pojazdu klientowi. Taka odmowa może się skończyć postępowaniem zarówno na drodze cywilnej jak i karnej, w tytułu przywłaszczenia cudzej rzeczy. Warsztatowi przysługuje jedynie roszczenie o zapłatę należności w tytułu wykonania działa. W celu ich wyegzekwowania należy zaczynać od wystawienia i wysłania zestawienia wykonanych prac, faktury oraz wezwania do zapłaty. Jeśli to okaże się nieskuteczne przysługuje jedynie dochodzenie swoim roszczeń na drodze postępowania sądowego występując z pozwem o zapłatę.
ok. To ja polece z tematem dalej.
Wygrałem z mechanikiem, mam w ręce prawomocny wyrok po 6 letniej batalii w sadzie o wydanie rzeczy (pojazdu).
Auto kompletnie straciło na wartości a i sam mechanik potraktował je jako dawce dla innych pojazdów. W związku z czym wiem że należy dochodzić zadośćuczynienia za utrate wartości pojazdu (w tym wypadku całkowitą), pytanie moje jest czy prócz tego mogę dochodzić jeszcze odszkodowania od mechanika za utratę środka transportu.
Gratuluję wygranem 🙂 i dziękuję, że podzielił się Pan z nami taką informacją. W odpowiedzi na Pańskie pytanie – jeśli poniósł Pan straty z tytułu braku pojazdu (np. wynajem innego pojazdu, brak możliwości zarobkowych, etc.) może Pan dochodzić odszkodowania. Należy pamiętać, aby udowodnić takie roszczenie. Pozdrawiam serdecznie
Witam , a co jeżeli mechanik zrobił wycenę na konkretną naprawe i podał konkretną kwotę ale jak zadzwonił że samochód jest już do odbioru to powiedział że wymienił coś jeszcze bez informowania mnie o tym i żąda za to zapłaty , czy muszę za tą dodatkową usługę mu płacić ?
Witam. Również właśnie mam taką sytuację. Mechanik pod pozorem sprawdzenia drobnych usterek w celu przygotowania do sprzedaży ściągnął auto na plac i nie chce oddać kluczyków. Była wystawiona fv, jednakże nie byłem w stanie jej zapłacić w całości, zobowiązałem się ustnie do spłaty fv w ratach, jednak on idzie w zaparte, że nie przywłaszczył samochodu, tylko nie wydał go po naprawie. Naprawa miała miejsce pół roku temu, auto od miesiąca stoi u niego. Jednocześnie jest moim narzędziem pracy, jestem jedynym żywicielem rodziny. Gdyby go nie przywłaszczył, mógłbym przez ten miesiąc zarabiać dorywczo i spłacić część zadłużenia. Czy warto iść do sądu? Jak długo to może trwać? Dług nie jest jakiś ogromny, przez czas oczekiwania na rozprawę może uda mi się spłacić część, ale boli mnie jego bezkarność i że sam wymierza sprawiedliwość, dodatkowo nie mam możliwości zarabiania tym autem
Dzień dobry, jak pisałam wcześniej najszybszym sposobem odzyskania pojazdu będzie interwencja funkcjonariuszy Policji, Jeśli nie chce Pan podjąć takich środków można też rozważyć drogę sądową, która z pewnością będzie dłuższa (czas postępowania zazwyczaj zależy od konkretnego sądu – miejscowości, ilości spraw oraz od stopnia skomplikowania sprawy). Jeśli potrzebuje Pan pomocy prawnej zapraszam do kontaktu – zajmiemy się sprawą.
A co w przypadku gdy samochód został oddany do warsztatu do sprawdzenia, został sprawdzony i wyceniony, ale nie został naprawiony i chciałabym go stamtad zabrać? Wycena trwała tydzień, gdzie miałam umówiony samochód na konkretny termin, a teraz mi rzucają kolejny odległy termin w którym, może mi go naprawią.
Czy mogę do zabrać bez płacenia za wycenę czy jednak będę musiała coś zapłacić?
Jeśli uzgodniła Pani konkretną kwotę za wykonanie konkretnych usług bądź sługi powinna Pani uiścić płatność i odebrać pojazd. Jeśli usługa/naprawa została wykonana bez Pani wiedzy, sprawa jest troszkę bardziej skomplikowana, ale w każdej chwili ma Pani prawo odebrać swój pojazd. W razie pomocy prawnej zapraszam do kontaktu.
Witam. Ja mam wlasnie taki problem. Mechanik nie chce odac mi auta az mu sie zplace chodz czesci. A ja chce splacac ale w godognym terminie. Wycena auta wyszla 7 tys a ja zarabiam 3. Pomalu chce spalcic ale auta nie chce oddac. Nie moge sie z nim dogadac. Pomocy
Dzień dobry, może poprosić Pan o wystawienie faktury za wykonaną usługę i wezwać do wydania pojazdu. W przypadku odmowy może Pan wezwać Policję w związku z przypłaszczeniem mienia. Warto zawsze próbować się porozumieć przed podjęciem takich kroków. Pytanie czy wiedział Pan o kosztach naprawy przed jej podjęciem. W razie chęci skorzystania z porady prawnej zapraszam do kontaktu e-mail.